همایش مرجعیت علمی قرآن کریم شروع یک اقدام و مسیر است

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حجت الاسلام والمسلمین استاد احمد واعظی، استاد واعظی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، چهارم بهمن ماه در آیین اختتامیه نخستین همایش ملی مرجعیت علمی قرآن کریم که در تالار شیخ طوسی دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد، اظهار کرد: بحث مرجعیت علمی قرآن کریم یک اقدام ضروری و خدمت خدا پسندانه است.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم اضافه کرد: استقبال حجم‌ قابل توجهی از حوزویان و دانشگاهیان از این بحث نشان از جهت‌گیری درست این موضوع دارد.

عضو فرهنگستان علوم با اشاره به اینکه در روایات آمده است که قرآن معدن ایمان و سرچشمه‌های علم است، مطرح کرد: پیامبر(ص) در خطبه‌ای می‌فرمایند که خداوند قرآن کریم را موجب سیرابی عالمان و آرام بخش قلوب آن‌ها قرار داده است.

استاد واعظی با بیان اینکه مرجعیت علمی قرآن در فضای عملی با چالش بسیاری مواجه نیست، عنوان کرد: همه اعتقاد دارند که قرآن کریم یک کتاب هدایت کننده بوده و سبک زندگی انسان را مشخص می‌کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) با اشاره به اینکه نزاع در چارچوب مرجعیت علمی قرآن در فضای اندیشه و شناخت است، خاطرنشان کرد: البته در اصل مرجعیت نیز نزاعی نیست و بیش‌تر در عرصه قلمرو است.

وی با بیان اینکه این همایش شروع یک اقدام است، تصریح کرد: امیدواریم این اقدام در فضای حوزوی و دانشگاهی نهادینه و مستمر شود.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه همایش‌های بعدی متمرکز در حوزه‌های خاص باشد، یادآور شد: این حوزه‌های خاص می‌توانند در فضای علوم انسانی و یا علوم اسلامی باشند.

وی با بیان اینکه باید حریم بحث مرجعیت علمی قرآن کریم حفظ شود، گفت: نباید مباحث مختلف به اسم مرجعیت علمی قرآن کریم به این بحث وارد شود.

استاد واعظی با اشاره به اینکه تجربه تلخی در بحث علوم انسانی اسلامی داریم، اظهار کرد: طی چهار دهه اخیر بسیاری از تولیدات به سمت لزوم علوم اسلامی رفته است ولی در خصوص فضای علوم اسلامی تولیدات بسیاری نیست.

وی با بیان اینکه باید مرجعیت علمی قرآن کریم نیز به سمت تولید محتوا برود، مطرح کرد: علوم اسلامی از اسلامیزه کردن علوم متفاوت است چراکه ما به دنبال تولید دانش جدید اسلامی‌ هستیم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود افزود: مرجعیت علمی قرآن در حد ذات هم شامل مرجعیت علمی و معرفتی قرآن در سلوک عملی، الگوهای رفتاری و مناسبات رفتاری انسانی و هم فضای فکر و اندیشه و جهان‌شناسی و انسان‌شناسی می‌شود، اما مرجعیت علمی قرآن در فضای رفتاری و سبک زندگی خیلی با چالش مواجه نیست و همگان پذیرفته‌اند که قرآن چگونه زیستن را به ما می‌آموزد.

استاد واعظی با بیان اینکه در فضای اروپا چون کتب مقدس مورد نقد قرار گرفت و اینکه انسان‌هایی در چارچوب محدود فکر بشر این کتب را نوشته‌اند الهیات لیبرال شکل گرفت و حرف الهیات لیبرال هم این بود که کتب مقدس وحیانی نیستند، گفت: بنابر این جهان و انسان‌شناسی این کتب منبع معرفت نیستند، زیرا انسان‌ها آن را نوشته‌اند؛ این الهیات لیبرال فقط شأن و توصیه‌های اخلاقی را باقی گذاشت.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم افزود: اما چنین تردیدی در مورد قرآن وجود ندارد و اگر نزاعی وجود دارد در فضای مرجعیت علمی قرآن در بحث علم و جهان‌ و انسان‌شناسی و روان‌شناسی و … است؛ در اصل مرجعیت علمی قرآن در فضای اندیشه و نظر هم نزاعی وجود ندارد و این نزاع در قلمرو و روش و نحوه ورود است.

استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه ما متأسفیم که چرا این اتفاق در متن و نهاد دانش ما نهادینه نشده است، اظهار کرد: بنابراین این همایش کاری مستمر است و به این مرحله بسنده نخواهد شد و همایش‌های بعد متمرکز بر حوزه‌های دانشی خاص مانند مرجعیت قرآن در روان‌شناسی، مطالعات اجتماعی و مرجعیت قرآن در علوم تربیتی و … بحث خواهد شد.

استاد واعظی با بیان اینکه باید شان مرجعیت علمی و حدود آن حفظ شود، اضافه کرد: نشان‌دادن ملموس مرجعیت علمی قرآن مباحث درجه اول در این عرصه است، ولی گاهی برخی بحث‌ها نگاه درجه دو دارد مثلا روش‌شناسی مراجعه به قرآن و اینکه قرآن تاریخمند است یا خیر یا تاریخمندی فهم قرآن.

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی با بیان اینکه توازن بین مباحث درجه اول و دوم باید وجود داشته باشد لذا نباید همه همت ما صرف مباحث درجه دوم شود، گفت: نظریه‌پردازی معرفتی براساس مبانی قرآنی باید انجام شود؛ مقالات این همایش در بخش زیادی در  مورد مرجعیت و جاودانگی و جامعیت قرآن است که خیلی لازم است ولی در همایش‌های بعدی باید وارد بطون فضای مرجعیت علمی قرآن در یک دانش خاص شویم.

استاد واعظی بیان کرد: موضوع دیگر اینکه وقتی از علوم انسانی اسلامی سخن می‌گوییم غیر از اسلامی‌کردن علوم است زیرا اسلامی‌کردن یعنی دانش تولید شده در غرب را که براساس مبانی آنان است اسلامی کنیم؛ این دانش برای حل مشکلات اقتصادی، اجتماعی، تربیتی و فرهنگی جامعه خودشان بوده است لذا اسلامی نمی‌شود.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکید کرد: سخن درست این است که دانش اسلامی تولید کنیم؛ در مرجعیت علمی قرآن ما نمی‌خواهیم ساخت و درون‌مایه‌های موجود در علوم انسانی را قرآنی کنیم، بلکه می‌خواهیم براساس محتوا و داده‌های معرفتی قرآن و روایات دانش تولید کنیم؛ دانش مبتنی بر اصلا مسلم عقلی و متون اسلامی نه اینکه بگردیم چند آیه بیابیم که با برخی نظریات غربی سازگار باشد.

استاد واعظی با اشاره به اینکه تجربه تلخی در بحث علوم انسانی اسلامی داریم، اظهار کرد: طی چهار دهه اخیر بسیاری از تولیدات به سمت لزوم علوم اسلامی رفته است، ولی در خصوص فضای علوم اسلامی تولیدات بسیاری نیست.

وی با بیان اینکه باید مرجعیت علمی قرآن کریم نیز به سمت تولید محتوا برود، مطرح کرد: علوم اسلامی از اسلامیزه کردن علوم متفاوت است، چراکه ما به دنبال تولید دانش جدید اسلامی‌ هستیم.